Martinikerk staat bovenaan in orgel top-15 Volkskrant

Er is geen land met zo veel bijzondere orgels als Nederland. U vindt ze van Middelburg tot Bolsward, van Zutphen tot Zeerijp. Zeker in de 17de en de 18de eeuw werkten de grootste orgelbouwers in de Republiek. Dus komen van over de hele wereld liefhebbers naar ons land om zich te verlekkeren aan die muzikale tijdmachines.

Kortom: ’s werelds mooiste historische orgels staan in uw achtertuin. Maar juist wat zo dichtbij is, zien we weleens over het hoofd. De zomer is de ideale periode om daar verandering in te brengen en om op orgelsafari te gaan. Er worden talloze concerten georganiseerd, doorgaans van een uur, vaak gratis toegankelijk (met collecte) of voor een tientje te bezoeken. Maar waar vindt u de aller-allermooiste en moet u dus zeker heen? Wij presenteren u: de lijst der lijsten, de lijst met de vijftien mooiste orgels.

Eerst nog dit: hoe kwamen we tot deze ‘G15’? Aanvankelijk was er het idee om een jury van organisten in het leven te roepen. Dat bleek een slecht plan. Juist doordat orgels zo verschillend zijn (‘het’ orgel bestaat niet, zullen we zo zien), lopen de esthetische opvattingen vaak sterk uiteen. De kleinere instrumenten uit de dorpen leggen het al snel af tegen de grotere uit de steden, die iedere liefhebber al kent. Bovendien hechten organisten erg aan de instrumenten waarop ze vaak hebben gespeeld.

De jury werd omgevormd tot een college van adviseurs. De longlist is na wekenlang luisteren, wikken en wegen door de schrijver dezes tot een top-15 gereduceerd. De rangorde mag u met een klein korreltje zout nemen. Maar vergis u niet: als Michelin sterren zou uitdelen aan orgels, zouden alle in deze lijst er drie krijgen.